به گزارش جهانی خبر، هفتم نوامبر در میز گرد اخبار ترکی برنامه زنده یک ساعته شبکه تلویزیونی مستقل "مدیا اسکوپ" با عنوان آخرین رویدادهای خاورمیانه، پرسیدم چه موضوعی بر سیاست خارجی ترکیه در منطقه موثر است؟. این مساله به ماجراهای اخیر در خصوص اقدامات شاهزاده سعودی محمد بن سلمان و کناره گیری غیرمنتظره نخست وزیر لبنان سعد حریری اشاره دارد.

در پاسخ من مشخص شد که  اقدامات سیاسی اخیر ترکیه در منطقه، مانند حرکت " مرغی سر کنده  "ای که برای نشان دادن راه می دود و این حرکت به  سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانه منتهی می شود. 

رئیس جمهور رجب طیب اردوغان تهدید کرد هر شخصی که وابستگی داشته و اغتشاش نماید " ما ناگهانی یک شبه از ادلب یا سنجر وارد شده، همه آنهایی را که مخالف هستند با خاک یکسان کرده و به حرف کسی هم گوش نمی کنیم".

اردوغان از رابطه و همکاری میان واشنگتن و کردهای سوریه خوشحال نیست. او می گوید تروریستها از هر فرصتی جهت ایجاد تهدید امنیتی برای ترکیه استفاده می کنند.

در حالی که ترکیه، کردستان را تهدیدی برای وحدت خود می داند، سیاست های سوریه و عراق را شکل داده، نیروهای اطلاعاتی، امنیتی، محافل دیپلماسی و دولت را  به این منظور بسیج می کند. با توجه به این دیدگاه، دامنه رسانه های کنترل شده به خلیج فارس می رسند و پایگاه دریایی قطر ایجاد می شود، بنابراین موضع طرفداران دوحه، در برابر درگیری میان امارات خلیج فارس و محور سنی در عربستان سعودی، از امارات متحده عربی به مصر گسترش می یابد. همچنین این موضع در سومالی در حاشیه منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا فعال است.
پیش فعالی ترکها تقریبا با گفتگوهای روزانه پر التهاب اردوغان و مردم تاکید شده و ترکیه سعی در اتحاد مردم، جهت گذر از تنگنا های سیاسی منطقه را دارد – نگاهی که بیش از بیش گمراهی امنیتی ایجاد نموده، و با این گمراهی، سیاست خاورمیانه ای ترکیه مانند مرغ سر کنده ای  است که بی هدف به اطراف می دود،  تعداد زیادی از کارشناسان ترکیه به این امر توجه دارند.
 
در هشتم نوامبر یکی از کارشناسان بنام " نیکولاس دانفورتNicholas Danforth   "دستیار ارشد امنیتی احزاب مرکزی در واشنگتن، تویت طعنه آمیزی به این مضمون نوشته" بعد از کم شدن مشکلات و تنهایی ارزشمند، می خواهم به ترکها داکترین سیاست خارجی "مصلحت گرایی عصبانی" در خاورمیانه را پیشنهاد کنم.

کم شدن مشکلات با همسایگان، یک عبارت ساخته شده توسط وزیر امور خارجه اسبق" احمد داود اوغلو Ahmet Davutoglu "  طراح سیاست خاورمیانه ای حزب حکومتی عدالت و توسعه است که با هدف قطعی یادآوری عظمت امپراطوری عثمانی فعالیت متعهدانه ترکها را در سراسر منطقه توضیح می دهد. در انقلاب بیداری عرب، سیاست  ترکها از " کم شدن مشکلات با همسایگان" به وضعیت کنایه آمیز و مورد تاکید " نداشتن همسایه های بدون مشکل" تغییر کرد.

سخنگوی اردوغان " ابراهیم کالین Ibrahim Kalin"  توضیح داد این موقعیت یک خلوت و تنهایی ارزشمند و زمانی برای یک تنهایی و خلوت باشکوه است و به سیاست بریتانیای کبیر در ربع قرن اخیر در قرن نوزدهم اشاره داشت. هرچند به هیچ وجه شباهتی بین" تنهایی و خلوت باشکوه"  انگلیسی که از موقعیت و قدرت او در مقیاس جهانی نشات گرفته و این سیاست ترکیه نیست. از سوی دیگر تنهایی وخلوت ارزشمند ترکها نتیجه تنهایی آنها در منطقه خاورمیانه است. در میان کارشناسان سیاست خارجی خاورمیانه، شخصیت و منش کالین موضوعی برای تمسخر و استهزاء است. 

در حال حاضر سیاست خارجی ترکها با طعنه و کنایه سیاست " نتیجه گرایی عصبانی " یا " سیاست مرغ سر کنده" است . این مطلب حاکی از گمراهی سیاسی است که خود را در سه قلمرو نشان داده.

اولین حوزه آن در سوریه است. بعد از آنکه پرواز جتهای جنگنده های روسیه در نوامبر 2015 برفراز سوریه کاهش پیدا کرد، ترکیه در آن منطقه متوقف شد. فشار ترکیه و تاثیر آن بر همسایه جنوبی نیز کاهش پیدا کرد.  بعد از عذر خواهی اردوغان در ژوئن 2016 آشتی و هماهنگی میان روسیه و ترکیه آغاز شد، و در آگوست 2016  هجوم و تاخت و تاز ترکیه در عملیات سپر فرات در منطقه سوریه آغاز شد. مسکو موافقت کرد که ترکیه در یک منطقه سه جانبه در شمال شهر حلب سوریه حضور داشته و آنکارا پشتیبانی از مخالفین سوریه در حلب را کم و بیش ادامه دهد.

در حقیقت، شهرحلب توسط روسیه به رژیم دمشق بازگردانده شد. روسیه، که به همراه ایران عمل میکرد، دست ترک ها را گرفت و آنها به گفتگوهای آستانه راه داد، و از آنها تصویر یک بازیگر مهم در عرصه دیپلماتیک سوریه ارائه داد. حضور ترکیه در استان ادلب محصول مذاکرات آستانه است.
 

حضور ترکیه در ادلب  Idlib به جهت نابود کردن جبهه حیات التحریر الشام که حوزه وسیعی را کنترل می کند نیست بلکه به جهت این است که موضع خود را برای پایان دادن به حکومت کردها در منطقه عفرین Afrin در کنار جبهه حیات التحریر الشام و جلوگیری از نزدیک شدن کردها به منطقه ساحلی دریای مدیترانه تثبیت کند.
همانطوری که معلوم شده اهداف ترکیه فقط با همکاری با روسها به نتیجه می رسد اما تا به اینجا، روسها نشان دادند که از خواست ترکها در مورد حزب اتحاد دمکراتیک کردهای سوریه Syrian Kurdish Democratic Union Party (PYD) که توسط واحدهای حفاظت مردمی و خلقی مسلح شده وپشتیبانی می شود پیروی نمی کنند.

 معاون وزیر خارجه روسیه میخائیل بوگدانف Mikhail Bogdanov  اظهار داشت که ترکیه به جهت دعوت مسکو از حزب دموکرات سوریه برای شرکت در مذاکرات سوچی Sochi اعتراض دارد، اگر چه هنوز زمانی برای مذاکرات بین رژیم سوریه و مخالفان هنوز مشخص نشده است. بوگدانف گفت روسیه که PYD  حزب اتحاد دمکراتیک کردهای سوریه مانند یک سازمان سوری میداند، و به این معنی است که ترکیه نباید با این گروه مخالف رژیم سوریه  ضدیت داشته باشد. بدترین واکنش از سوی وزیر امور خارجه روسیه سرگی لاوروف  Sergey Lavrov  انجام گرفت بعد از اینکه کالین ادعا کرد به لطف مخالفت ترکیه، روسیه از دعوت PYD حزب اتحاد دمکراتیک کردهای سوریه به مذاکرات سوچی منصرف شده، لاوروف گفت که PYD در مذاکرات سوچی خواهد بود.

بنظر می آید که خروجی سیاست ترکها در سوریه به جهت مساله حیاتی ارتباطات روسیه با کردهای آن کشور سیاست متقابل برابر روسیه نیست. آنجاست که آنکارا و واشنگتن از هم جدا شده و آنکارا بدون اعتنا به محدودیتهای ارتباط میان ترکیه، آمریکا و ناتوNato  برای دوستی مجدد با مسکو تحت فشار قرار می گیرد.

در صحنه نمایش سوریه، بنظر نمی آید که ترکیه از یک سیاست مستقل مشخص با تمایلات راهبردی پیروی کند ، و وابستگی سیاست آن به تائید مسکو بیش از بیش افزایش یافته است حتی در دلسوزی و ترحم.  به نظر می رسد که ترکیه در بازی دوم بین روسیه و حتی ایران وقت خود را تلف می کند.

دومین حوزه عراق است. تمرکز تاثیر ترکها در عراق در قسمت شمالی آن کشور در اقلیم کردستان عراق است. آنها تلاش می کند که طریق ارتباط دوستانه با شهر اربیل نفوذ خود را در آنجا گسترش دهند، همچنین تمایلات اقتصادی ترکیه بر اجرای این سیاست حکم می کند. با توجه به برگزاری انتخابات استقلال کردستان در 25 سپتامبر هراس بیمار گونه از کردها در سیاست مداران آنکارا حاکم است.

ترکیه آرام آرام به ایران نزدیک شده و نخست وزیر عراق "حیدر العبادی Haider al-Abadi  " را که با راهنمایی ایران و حداقل پشتیبانی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران که مستقیما زیر نظر رهبر ایران آیت الله علی خامنه ای است، با کردهای اربیل مقابله میکند مورد ستایش قرار می دهد.

ترکیه نفوذ خود را در اربیل از دست داده، به نوبه خود، ایران در شکل دادن به آینده عراق، از جمله کردستان عراق، بیش از ترکیه توانست نفوذ خود را افزایش دهد. ترکیه که بازیکن اصلی منطقه ای - بویژه در کردستان عراق بود– به موقعیت ثانویه در مقایسه با نفوذ ایران که در عراق افزایش داشته رضایت داد.
سومین حوزه منطقه خلیج است. منطقه ای که ترکیه می تواند با بکارگیری سیاست بی طرفی توازن منطقه ای را در زمانی که به آن احتیاج دارد حفظ نماید. به هر حال ترکیه با اتحاد وهم پیمانی وفادارانه با قطر، خود را از بازیگری در هر نقشی که با محوریت عربستان سعودی – امارات متحده عربی و مصر در مقابل قطر انجام می گیرد محروم ساخته است. با روی کار آمدن  شاهزاده سعودی محمد بن سلمان در عربستان، که معمار سیاست ضد قطر و ضد ایران در پادشاهی سعودی است، ترکیه ناخواسته و اتفاقی خود را در ارتباط با قطر و ایران و در مقابل قطب سنی که توسط دونالند ترامپ پشتیبانی می شود پیدا کرد.
با روی کار آمدن نخست وزیر لبنان " سعد حریری " او در سال 2005 با خرید  55%  از سهام شرکت  تلکام ترکیه که سابقا غول ارتباط از راه دور ترکیه بود رابطه شخصی خود را با نخست وزیر وقت ترکیه " اردوغان " برقرار نموده و این روابط را گسترش داد – با توجه به فروش سهام شرکت تلکام، ترکیه موقعیت خود را در مورد آن شرکت در حوزه لبنان از دست داد ولی بدون داشتن نمایندگی از لبنان  موقعیت خود را در آن کشور که حیاط خلوت سوریه است حفظ کرده. 
اردوغان در سخنرانی آتشین روزانه خود بسیاری از مردم ترکیه را محسور می کند، اما آرام آرام بعد از اتمام پنهان کاری های ترکیه مشخص می شود سیاست دولت ترکیه در خاورمیانه اشتباه است.

منطقه تحمل دگرگونی لحظه ای سیاست خارجی ترکیه، که مانند یک مرغ سر کنده و بی هدف است را ندارد. پراگماتیسم Pragmatism  عصبانیت و خشم باعث ایجاد نتایج پایدار در خاورمیانه نمی شود.

پی نوشتها:

محمد بن سلمان بن عبد العزیز آل سعود: متولد ۳۱ اوت ۱۹۸۵ ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی، و جوانترین وزیر دفاع در جهان است. او همچنین رئیس دربار سلطنتی و عضو آل سعود است. او به عنوان قدرت اصلی دربار پدرش ملک سلمان توصیف شده‌است .محمد بن سلمان پس از تحصیل حقوق در دانشگاه ملک سعود ریاض، از طریق پدر ۸۱ ساله‌اش خیلی زود و کاملاً حساب شده و سیستماتیک وارد چرخه قدرت شد. سال ۲۰۰۹ زمانی که سلمان فرماندار ریاض بود، مشاور ویژه پدر شد. زمانی که پادشاه کنونی در سال ۲۰۱۳ ولیعهد شد، پسرش ریاست دیوان ولیعهد را برعهده گرفت و سال ۲۰۱۵ هم با رسیدن پدر به قدرت، وزیر مشاور و نیز رئیس شورای توسعه و اقتصاد شد؛ امری که از جمله برایش کنترل بر شرکت ملی نفت سعودی آرامکو را به ارمغان آورد.

سعدالدین رفیق حریری: زاده ۱۸ آوریل ۱۹۷۰ در ریاض دومین پسر رفیق حریری، سیاست‌مدار لبنانی و نخست‌وزیر این کشور است. حریری نخست‌وزیر لبنان از نوامبر ۲۰۰۹ تا ژانویه ۲۰۱۱، رهبر جریان المستقبل و یکی از رهبران ائتلاف ۱۴ مارس است. وی از نوامبر ۲۰۱۶ برای بار دوم به عنوان نخست‌وزیر لبنان انتخاب شد او بعنوان قویترین چهره جنبش ۱۴ مارس دیده می‌شود.  بعد از سه سال زندگی در خارج کشور او بصورت غیر علنی به لبنان برگشت و در ۳ نوامبر ۲۰۱۶ نخست‌وزیر شد، ولی در ۴ نوامبر ۲۰۱۷ پس از یکسال نخست‌وزیری به‌طور غیرمنتظره، در عربستان سعودی و با انتقاد از ایران استعفا کرد. او از حزب‌الله لبنان و سیاست‌های ایران در منطقه انتقاد کرده و ادعا کرد که جانش در خطر است. در پی این ادعا، فرماندهی ارتش لبنان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد هیچ سوءقصدی به جان «سعد الحریری» نخست‌وزیر مستعفی این کشور وجود نداشته‌است. وزارت خارجه ایران اتهامات حریری علیه ایران و خواندن متن استعفا در عربستان سعودی را بازی کردن در زمین دیگران دانست. حریری حدود دو هفته در عربستان ماند و بیش از دو هفته خارج از لبنان به سر برد. تأخیر حریری در بازگشت به لبنان انتقادهای بسیاری را متوجه عربستان سعودی کرد تا جایی که میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان، عربستان را متهم کرد که حریری را به گروگان گرفته‌است. حریری سرانجام ۲۱ نوامبر، یعنی ۱۸ روز پس از اعلام استعفای خود در حالی که دو فرزندش همچنان در عربستان بودند، به لبنان بازگشت.

رجب طیب اردوغان به ترکی استانبولی:( Recep Tayyip Erdoğan) زاده ۲۶ فوریه ۱۹۵۴ رئیس جمهور کنونی ترکیه است. وی در ۱۴ مارس ۲۰۰۳ به عنوان بیست و هفتمین نخست‌وزیر این کشور انتخاب شد. او رهبر حزب عدالت و توسعه ترکیه است. در مرداد ۱۳۹۳، رجب طیب اردوغان توانست با کسب بیش از ۵۰ در صد از کل آرا در دور اول انتخابات به پیروزی دست یافته و دوازدهمین رئیس جمهور ترکیه شود.

اِدلِب یکی از شهرهای کشور سوریه و مرکز استان ادلب است.این شهر در شمال باختری سوریه و در ۶۰ کیلومتری شهر حلب واقع شده‌است.جمعیت این شهر در سرشماری سال ۲۰۱۰ میلادی ۱۶۴٫۹۸۳ نفر بود که بیشتر آن‌ها عرب و شمار کمی نیز کرد و ترک بودند. بیشتر مردم این شهر سنی‌مذهب هستند و اقلیتی از مسیحیان و دروزی‌ها نیز در آن ساکنند.ادلب در منطقه‌ای بسیار حاصلخیز قرار دارد که در آن پنبه، حبوبات، زیتون، انجیر، انگور، گوجه‌فرنگی، کنجد، گندم و بادام تولید می‌شود.شهر ادلب از دیدگاه تاریخی اهمیت دارد و در این منطقه، شمار زیادی «شهرهای مرده» و تپه‌های باستانی وجود دارد. شهر باستانی ابلاکه زمانی پایتخت یک پادشاهی نیرومند بود نیز در این منطقه واقع شده‌است.این شهر یکی از شهرهای پیشرو در قیام بر ضد حکومت بشار اسد در سال ۲۰۱۱ است. مناطق دیرالزور، درعا، ادلب و حومه آن مناطق عملیاتی مهمی هستند، که درگیریهایی در مناطقی از حومه حلب و ادلب در شمال سوریه میان کردها و داعش انجام شد که شدیدترین آنها در اطراف روستای آطمه در ریف ادلب روی داده و به «جندیرس» از توابع منطقه عفرین در ریف حلب نیز کشیده شد. در ۹ فروردین ۱۳۹۴ این شهر به طور کامل از تسلط نیروهای ارتش بشار اسد خارج شد و نیروهای ارتش به سمت پادگان مسطومه و جسر الشغور و اریحا عقب‌نشینی کردند. ادلب توسط جیش الفتح تصرف شد که شورایی متشکل از چندین گروه اسلام‌گراست.

شنگالکُردی: Şingal/Şingar/شنگال/شه‌نگار، سریانی: Shiggar، عربی: سنجار شهری از استان نینوا در شمال باختری عراق. جمعیت این شهر در سال ۲۰۰۶ میلادی ۳۹٫۸۷۵ نفر و جمعیت شهرستان در سال ۲۰۱۳ بیش از ۸۸ هزار نفر بود. امروزه بیشتر مردم این شهر از کردهای ایزدی هستند. اقلیتی از آشوریان مسیحی و عرب‌های سنی نیز در شنگال سکونت دارند. بخشی از صحنه‌های فیلم جن‌گیر در شنگال فیلم‌برداری شده‌است.در اوت ۲۰۱۴ نیروهای دولت اسلامی عراق و شام شنگال را به تصرف خود درآورده و به گفته شاهدان یزیدی پانصد تا دو هزار غیرنظامی یزیدی را در روزهای ۶ و ۷ اوت کشتار کردند. اما نیویورک تایمز در روز ۷ اوت گزارش داد که ده‌ها نفر از مردان یزدی اعدام شده و زنان آن‌ها برای مجاهدان مجرد زنده نگه داشته شده‌اند. در روز ۲۰ دسامبر ۲۰۱۴ در پایان یک حمله بزرگ تا شهر شنگال پیشروی کردند اما مقاومت سرسختانه مبارزان داعش در قسمت جنوبی شهر موجب شد تا نتوانند تمام شهر را به کنترل خود درآورند.[۳] دفتر مسرور بارزانی مشاور شورای امنیت اقلیم کردستان عراق شنبه ۲۰ دسامبر اعلام کرد که نیروهای نظامی این اقلیم موسوم به پیشمرگه، کنترل منطقه شنگال را به طور کامل از شبه نظامیان گروه داعش، باز پس گرفتند.عملیات آزادسازی شنگال روز چهارشنبه با پشتیبانی هوایی از سوی ائتلاف ضد داعش آغاز شد و در مرحله اول مناطق پیرامونی شهرستان شنگال و شهر زمار آزاد شد.عملیات اصلی برای آزادسازی شهرستان شنگال از بامداد امروز با فرماندهی مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق و با مشارکت پیشمرگ‌های کرد، نیروهای داوطلب ایزدی و نیروهای مدافع خلق وابسته به حزب کارگران کردستان آغاز شد که در ظهر امروز کردها اعلام کردند که کنترل شهرستان شنگال را به دست گرفته‌اند.

شنگال در مرز عراق با سوریه واقع شده و نزدیک به سه ماه پیش که داعش آن را به اشغال درآورد، هزاران ایزدی ساکن این منطقه کشته یا به اسارت گرفته شدند.به گزارش فرارو، عملیات کردها در منطقه شنگال از روز چهار شنبه آغاز شده است. همزمان با این عملیات نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا حملات هوایی بی‌سابقه‌ای را علیه داعش در این منطقه صورت داده‌اند.حدود ۸ هزار پیشمرگه کرد در منطقه، حملات را آغاز کرده‌اند و می‌گویند موفق شده‌اند یک مسیر عریض باز کنند تا پیروان مذهب ایزدی و دیگران بتوانند منطقه را ترک کنند.خبرگزاری آلمان روز جمعه ۲۸ آذرماه گزارش داد که صدها ایزدی در حال پایین آمدن از کوه‌هایی هستند که در آنجا پناه گرفته بودند. گفته می‌شود که حدود ده هزار ایزدی در کوهستان شنگال پناه گرفته بودند.نیروهای داعش شهریورماه امسال با حمله به مناطقی که ده‌ها هزار ایزدی عراق ساکن بودند، دست به کشتار گسترده زدند و هزاران نفر از آنها را مجبور به پناه بردن به کوهستان شنگال کردند.تحلیلگران معتقدند که سیطره بر شنگال به این معنی است که می‌تواند قبضه امنیتی نیروهای عراقی بر بخش وسیعی از مرزهای عراق و سوریه از ربیعه گرفته تا مرزهای الانبار شمالی را تثبیت کند.به لحاظ جغرافیایی منطقه شنگال در شمال غرب موصل واقع است و از توابع استان نینوا محسوب می‌شود. اهمیت کوهستان‌های شنگال در این است که اگر نیروهای پیشمرگه سیطره خود براین منطقه را تکمیل کنند می‌تواند مرکز ثقل پیشروی نیروها به سمت مناطق جنوب و جنوب شرقی نظیر تلعفر و موصل واقع گردد.ضمن آنکه سیطره بر شنگال به این معنی است که می‌تواند قبضه امنیتی بر بخش وسیعی از مرزهای عراق و سوریه از ربیعه گرفته تا مرزهای الانبار شمالی را تثبیت کند.نیروهای پیشمرگ پس از آزادسازی شنگال اعلام کردند که چند گور دسته جمعی از جمله یک گور که بیش از ۷۰ جسد از شهروندان ایزدی در آن دفع شده بود کشف کردند و جستجو برای یافتن موارد بیشتر ادامه دارد

احمد داووداُغلو:  به ترکی استانبولی:( Ahmet Davutoğlu) زاده قونیه، ۱۹۵۹ از سیاستمداران و دیپلمات‌های ترک، و نخست وزیر سابق ترکیه است.وی از دانشگاه بُغازیچی مدرک کارشناسی در رشته اداره عمومی و فوق دکترا در علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دریافت کرده‌است. وی در میان سال‌های ۱۹۹۳ و ۱۹۹۹ در دانشگاه مرمره به کار اشتغال داشت و در سال ۱۹۹۹ استاد تمام در این دانشگاه شد.وی از تاریخ ۱ مه ۲۰۰۹ به سمت وزیر خارجه ترکیه گمارده شد و پیش از آن رایزن ارشد نخست‌وزیر ترکیه بود. در مرداد ۱۳۹۳، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، احمد داوود اوغلو، وزیر خارجه این کشور را به عنوان نخست‌وزیر انتخاب کرده و حزب عدالت و توسعه او را بعنوان رئیس حزب برگزید. احمد داووداغلو در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۵ برکناری‌اش از نخست‌وزیری ترکیه را اعلام کرد.

مداخله نظامی ترکیه در جنگ داخلی سوریه با عنوان عملیات سپر فرات: ترکی:Fırat Kalkanı Harekâtı از تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۱۶ از منطقه غربی رود فرات و بین مرز ترکیه-سوریه آغاز شده و مسلحین مورد حمایت ترکیه توانستند ابتدا با تصرف مناطق تحت کنترل داعش به جرابلس نفوذ و آنرا تصرف کنند. سپس پیشروی خود علیه گروه تروریستی موسوم به نیروهای دمکراتیک سوریه (ی.پ.گ) ادامه دادند اما بعداً با وجود موفقیت نیروهای تحت حمایت ترکیه در تصرف مناطق تحت کنترل نیروهای جدایی طلب موسوم به دمکراتیک سوریه، بعد از حصول آتش‌بس موقت بین نیروهای دمکراتیک سوریه محور عملیات خود را از پیشروی به جنوب (منبج) به غرب منعطف کردند .

حَلب:  نام بزرگ‌ترین شهر و پایتخت تجاری سوریه است. شهر حَلَب در استان حلب در شمال کشور سوریه واقع شده‌است. این شهر یکی از کهن‌ترین شهرهای منطقه خاورمیانه است و در روزگاران قدیم نام آن خلپه بوده و یونانیان قدیم آن را با نام برویا می‌شناختند. شهر حلب در نقطه سوق‌الجیشی و مهم بازرگانی در نیمه‌راه دریای مدیترانه و رود فرات قرار دارد.شهر حلب از نیمه سال ۲۰۱۲ میلادی، به جبهه اصلی جنگ داخلی سوریه تبدیل شده‌است و به مناطقی تحت کنترل نیروهای دولتی و شورشیان تقسیم شده بود[۳]در سال ۲۰۱۶ این شهر از کنترل شورشیان خارج شد و کنترل شهر به دست رژیم سوریه بازگشت.

جنبش اسلامی احرار الشام : به عربی: حرکة أحرار الشام الإسلامیة سازمانی شامل گروه‌های نظامی اسلامی و سلفی است که با حکومت بشار اسد در حال مبارزه مسلحانه است. این گروه در مناطق مختلف سوریه به خصوص در استان‌های ادلب، حلب و ریف دمشق مشغول نبرد در جنگ داخلی سوریه است. این گروه علاوه بر آنکه نیرومندترین عضو ائتلاف جبهه اسلامی سوریه است، رهبری ائتلاف جبهه اسلامی را نیز برعهده دارد. جنبش اسلامی احرار الشام در سال ۲۰۱۳ به عنوان دومین گروه قدرتمند و اثرگذار در میان اپوزیسیون، پس از ارتش آزاد سوریه شناخته می‌شد.تشکیل این گروه به مارس-مه ۲۰۱۱ درست پس از انقلاب مصر برمی‌گردد که تعدادی از زندانیان اسلام‌گرا با عفو عمومی حکومت سوریه آزاد شدند. بنا بر گزارش سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، تعدادی از اعضای القاعده که از زندان‌های حکومت سوریه آزاد شدند، قادر به تأثیرگذاری بر روی عملیات‌های این گروه و همچنین تأثیرگذاری در رده‌های بالای تصمیم‌گیری این گروه هستند. فرماندهی این گروه برعهده دکتر حسان عبود بود که به طور مرموزی همراه ابوخالد سوری (نماینده ایمن الظواهری رهبر سازمان تروریستی القاعده در سوریه و بسیاری دیگر از کادر فرماندهی این گروه کشته شدند. احرار الشام رابطه تنگاتنگی با سازمان تروریستی القاعده دارد این گروه در سال ۲۰۱۳ حدود ۸۳ یگان در نقاط مختلف سوریه داشته است. احرار الشام با جبهه فتح شام و نیز دیگر گروه‌های عضو ائتلاف جیش‌الفتح و همچنین گروه‌های سکولار حاضر در سوریه همکاری می‌کند. هم اکنون نقش عمده‌ای را در ائتلاف جیش‌الفتح که در استان‌های ادلب وحلب فعال هستند بازی می‌کند. با وجود همکاری احرار الشام با سایر گروه‌ها، این جنبش، رهبری و سازمان منحصر به خود را داراست. گفته می‌شود: این گروه علاوه بر چاپ و نشر رساله‌های مذهبی، خدمات بشردوستانه نیز به انجمن‌ها ارائه می‌دهد.

عِفرین: از شهرهای استان حلب در سوریه می‌باشد. این شهر شمال باختری‌ترین شهر سوریه است؛ که دارای ۳۶۶ روستا بوده به وسعت ۲٫۰۳۳ کیلومتر مربع هست که حدود ۸۰ هزار نفر جمعیت دارد ودر اطراف شهر عفرین حدود ۴۶۰ هزار نفر در ۷ منطقه ساکن هستند. منطقه عفرین در جریان جنگ سوریه به‌طور کامل تحت تسلط کردستان سوریه درآمد. این شهر در کوه‌پایه جای گرفته‌است و رود عفرین از کنارش می‌گذرد. بلندترین کوه این منطقه کوه هواره هست که بلندی آن از سطح دریا۱۲۰۰ متر هست.این منطقه بعد از جگ داخلی کشور سوریه از سال ۲۰۱۲ توسط نیروهای کرُد به عنوان کانتون عفرین اسم گزاری شد. کلیه اختیارات اداری و سیاسی این منطقه توسط نیروهای کرُد انجام می‌گیرد. اکثر مردم این منطقه شافعی هستند به استثناء چند روستا که ارمنی و حنفی هستند.

حزب دموکرات کردستان سوریه:  به کردی Partiya Demokrat a Kurdistanê li Sûriyê به عربی: حزب الدیمقراطی کوردستان فی سوریا نخستین حزبی ست که کردهای سوریه تأسیس کردند. هم اکنون عبدالحکیم بشار رهبری این حزب را به عهده دارد.عثمان صبری، عببدالحمید حاجی درویش، دهام میرو، حزاح دیوران و عده‌ای دیگر از سیاستمداران کرد در سال ۱۹۵۷ ک‌دپ‌س را تأسیس کردند.س‌دک‌پ جانشین ک‌دپ‌س است. س‌دک‌پ به خاطر انشعابات متعدد به مقدار زیادی تحلیل رفته و دیگر قدرت سابق را ندارد. س‌دک‌پ مؤسس و نخستین عضو شورای ملی کرد است که عبدالحکیم بشار رئیس آن نیز هست. س‌دک‌پ عضو جنبش میهنی کرد نیز هست. این حزب رابطه نزدیکی با حزب دموکرات کردستان عراق دارد.

استان اربیل: به کردی سورانی: پارێزگای هه‌ولێر یکی از استان‌های هجده‌گانه کشور عراق است و مرکز آن شهر اربیل است.این استان در شمال کشور عراق واقع شده و هم‌مرز با ایران و ترکیه است. از این استان دو شهرستان چومان و سوران هم‌مرز با ایران هستند. استان اربیل جزئی از منطقه خودگردان کردستان عراق است.مساحت استان اربیل ۱۵٬۰۷۴ کیلومتر مربع استجمعیت آن در سال ۲۰۰۳ میلادی ۱٬۳۱۴٬۰۰۰ نفر برآورد شد.بیشتر مردم آن کرد هستند ولی اقلیتی از آشوری‌ها و ترکمانان عراقی نیز در اربیل سکونت دارند.

حیدر العبادی: زاده ۱۹۵۲ در بغداد، سیاست‌مدار شیعه عراقی، سخنگوی حزب دعوت اسلامی و نخست وزیر کنونی عراق است.پس از سقوط حکومت بعث در سال ۲۰۰۳، العبادی به عنوان وزیر ارتباطات انتخاب شد. در سال ۲۰۰۵ به سمت مشاور نخست‌وزیری رسید. او در دوره اول پارلمان عراق، ریاست کمیسیون اقتصاد و سرمایه‌گذاری مجلس را بر عهده گرفت.وی دانش‌آموخته کارشناسی مهندسی برق از دانشگاه بغداد در سال ۱۹۷۵ و کارشناسی ارشد و دکترای مهندسی الکترونیک و برق از دانشگاه منچستر انگلیس در سال ۱۹۸۰ است. او همچنین در دانشگاه برونل انگلیس به تدریس علوم قرآنی مشغول بوده‌است. پدر حیدر، جواد العبادی نام داشت که از پزشکان معروف و مدیر بیمارستان بیماری‌های روانی الجمله در بغداد و نیز بازرس کل وزارت بهداشت عراق بود که در سال ۱۹۷۹ همراه ۴۱ پزشک دیگر به علت مخالفت با رژیم بعث عراق مجبور به بازنشستگی شد و به لندن مهاجرت کرد و در همانجا درگذشت. پس از مرگ جواد العبادی، دولت عراق، اجازه دفن پیکر وی در خاک کشورش را نداد و وی در انگلستان به خاک سپرده شد.[۲]در سال ۱۹۸۱ حکومت صدام، یکی از برادران وی را دستگیر کرد که ۱۰ سال در زندان بود، همچنین در سال ۱۹۸۲، دو تن از برادران دیگر وی را به جرم عضویت در حزب الدعوة الاسلامیة اعدام کرد. حیدر العبادی در سال ۱۹۸۰ مسئول دفتر حزب الدعوة الاسلامیه در خاورمیانه و در بیروت بود، پس از آن، سخنگوی حزب الدعوة الاسلامیة در انگلیس شد.

پراگماتیسم، کنش‌گرایی، عمل‌گرایی یا کاربردگرایی: به انگلیسی: pragmatism به معنی فلسفه اصالت عمل است؛ ولی در سیاست بیشتر واقع‌گرایی و مصلحت‌گرایی معنی می‌دهد.  پراگماتیسم روشی در فلسفه است که با اعتراف به غیرممکن بودن اثبات بعضی مسائل، آن‌ها را با توجّه به کاربردشان در زندگی انسان می‌پذیرد. طرفداران این شیوه، خود را عمل‌گرا و متسامح می‌دانند. مخالفان، این گروه را میانه‌رو یا محافظه‌کار می‌خوانند.  از دیدگاه پراگماتیسم، کلیه تصورات، مفاهیم، قضاوت‌ها و نظرات ما قواعدی برای «رفتار» (پراگمای) ما هستند، اما «حقیقت» آن‌ها تنها در سودمندی عملی آن‌ها برای زندگی ما نهفته است. از دیدگاه پراگماتیسم، معیار حقیقت، عبارت است از سودمندی، فایده، نتیجه و نه انطباق با واقعیت عینی. در واقع حقیقت هر چیز بوسیله نتیجه نهائی آن اثبات می‌شود. دولتمردان و سیاستمداران «پراگماتیست» به کسانی اطلاق می‌شود که امکانات عملی و مصلحت روز را بر معتقدات خود مقدم می‌شمارند و به عبارت دیگر برای پیشرفت مقاصد خود یا ماندن بر مسند قدرت، انعطاف نشان می‌دهند.